Archive for the ‘literature’ Category

လူထု ႀကီးပြားေရး အေၾကာင္းဆို၍ ေရးရလွ်င္ အဂၤလိပ္လို အႏၷာ အယ္ေလာ့ ၊ ျမန္မာလို ဝင္းတင့္ စသူတို႔ အခိုင္အမာ ေရးပီးရွိေနပီ ျဖစ္သည္။ လူထုေဒၚအမာ၊ ဦးလွႏွင့္ မိတ္ေဆြ မ်ား၏ ကိုယ္ေတြ႔ မွတ္တမ္းမ်ား၊ ျပန္လည္ တသခ်က္မ်ားကလည္း စစ္ေရွ႕ႏွင့္ စစ္ပီးေခတ္ လက္ဝဲ စာေပေလာက သမိုင္းကို တေထာင့္ တေနရာက မွတ္တမ္းျပဳေနမည္ဟု ယုံၾကည္ပါသည္။ ဖတ္လိုသည္က လူထု၏ ပရိသတ္မ်ား ဆီက ျဖစ္ပါသည္။ ႏွစ္ေပါင္း ၇ဝ ေက်ာ္အတြင္း လူထုႏွင့္ အလားတူ စာေပတိုက္မ်ားက တင္ဆက္သည့္ လက္ရာ တို႔ကို ဖတ္ရႈ လူလား ေျမာက္ၾကသူမ်ား ေရးသားခ်က္ ထင္ျမင္ ေတြးေတာ ခ်က္ မ်ားကို သိလိုလွသည္။ နမူနာအျဖစ္ […]


ျမန္မာျပည္ ေျပာင္းလဲလာပီ စစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေတြ ဝန္ႀကီးေတြက လူထုနဲ႔ အင္တာနက္က ထိေတြ႔ေနပီ စသျဖင့္ အားရဝမ္းသာ ျဖစ္ေနတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ေတြကိုေတြ႔တိုင္း တုံးသကြယ္လို႔ ဆိုခ်င္တာပါပဲ။ ေမာင္ရင္တို႔ ဆိုက္ဝါးဆိုတာ သိလားလို႔လဲေမးလိုက္မိပါတယ္။ တပ္မေတာ္ စိတ္ဓာတ္စစ္ဆင္ေရးဆိုပီး ဌာနႀကီးဖြင့္ပီး လည္ပတ္ခဲ့တာ ႏွစ္ ၆ဝ ေလာက္ဆိုေတာ့ လူအမ်ားေမ့ၾကပီေပါ့။ တကယ္က ႏိုင္ငံေရးနဲ႔ သံေယာဇဥ္မျပတ္တဲ့ တပ္ေတြတိုင္းမွာ ဆိုက္ဝါးက ရွိရပါတယ္။ ဗမာစစ္တပ္ထက္ ေစာတဲ့ ထိုင္းစစ္တပ္ဟာ ဘုရင္စနစ္ ေျပာင္းလဲေရးမွာ အဓိကခန္းက ပါခဲ့ပီးေနာက္ ဘုရင္စနစ္ အသြင္ေျပာင္းပီး ထိုင္းအထက္လႊာရဲ့ အက်ိဳးစီးပြား ကာကြယ္ေရးမွာ အေရးႀကီးတဲ့ အခန္းက ပါခဲ့တာမ်ိဳး ဗမာစစ္တပ္ဟာလဲ လြတ္လပ္ေရး အရယူပီး ဆိုရွယ္လစ္ စနစ္ခ်ီတက္ခ်ိန္မွာ အာဏာရလူတန္းစားရဲ့ အဓိက ယႏၱရားႀကီး ျဖစ္ခဲ့တာပါပဲ။


ေအးစက္ဝင္းလက္သည့္ ဗာဂ်င္းနီးယားေႏြဦးတြင္ က်ေနာ္ ၿမိဳ႕ကေလး ကို ေရာက္ခဲ့သည္။ ဇာတိ ေနျပည္ေတာ္ေဟာင္းက မိတ္ေဆြက နီးနားဝန္းက်င္က အေမရိကန္ေမြႏွစ္တို႔ကို လိုက္ျပသည္။ အိမ့္ရွင္မွာ မူလကပင္ သမိုင္းေဗဒလိုက္စားသူျဖစ္၍ အေမရိကန္ေခတ္ဦးက သမၼတေဟာင္းတို႔ အေမြသရီရတို႔ ၾကြယ္ဝရာ ဤနယ္ေျမႏွင့္ အကြ်မ္းတဝင္ျဖစ္ေနသည္။ ကမၻာသစ္က ဥေရာပလက္နက္ႏိုင္ငံတို႔ လက္ေအာက္ခံ တိုင္းျပည္မ်ား လြတ္လပ္ေရးယူပီး ကိုယ့္မင္းကိုယ့္ခ်င္းလမ္းကို နင္းခဲ့ၾကရာတြင္ အဘယ့္ေၾကာင့္ အေမရိကန္တို႔က အဦးဆုံးႏွင့္ အေအာင္ျမင္ဆုံး ျဖစ္ရသနည္းဆိုသည့္ အေမးက ေခါင္းထဲေပၚလာခ်ိန္တြင္ အေမရိက ထူေထာင္စသမိုင္းကို လွ်ပ္တျပက္ ျပန္ၾကည့္ခြင့္ ရခဲ့သည္ဟု ဆိုရပါမည္။


ပန္းမ်ားမပြင့္ေသးေသာ အေမရိကေႏြဦး တမနက္ ခ်ီကာဂိုေတာပိုင္းတကၠသိုလ္တခု ပိဋကတ္တိုက္မွ ေရွးဗမာ လက္ဝဲစာတအုပ္ ေနာက္ေက်ာဖုံးတြင္ မအုန္း ျပန္ဆိုေသာ ဆိုဗီယက္ အမ်ိဳးသမီးေလာက စာအုပ္ေၾကာ္ျငာကို ျမင္မိသည္။ အမ္ေအမအုန္းပါလားဟု ဗီဇသိက ဖ်တ္ခနဲ ေပၚလာသည္။ မအုန္းသည္ အဘယ္ေၾကာင့္ လက္ဝဲစာအုပ္တိုက္မွ စာအုပ္ လက္ေရြးစင္ ေတြထဲ ဝင္ေရးရသနည္း။ ေမးစရာ မလိုေပ။ မအုန္းသည္ တကၠသိုလ္ ဆရာမႀကီး ျဖစ္ေသာ္လည္း ႏိုင္ငံေရးေက်ာင္းသူမွ လာသူျဖစ္သည္။ အစ္မႀကီးတို႔ တိုင္းျပည္ ထူေထာင္ေရးအတြက္ လုပ္ၾကရအုံးမယ္ ခဏေရွာင္ေနၾကပါအုံးဟု ဂ်ပန္ေတာ္လွန္ခါနီး အာရွလူငယ္ေတြ လူစုခြဲခ်ိန္တြင္ ဗိုလ္ေအာင္ႀကီးက ေဒၚရီႀကိန္၊ ေဒၚသင္းၾကည္၊ ေဒၚအုန္း စသည့္ မိန္းမတသိုက္ကို အဘယ္ေၾကာင့္ မွာလိုက္သနည္း။ အဆက္အစပ္တို႔က ေပၚလာသည္။


ဤ ဇြန္ဆိုလွ်င္ ႀကီးပြားေရး လက္ေရြးစင္ စာအုပ္မ်ား စတင္ ထုတ္ေဝတာ ၇၅ ႏွစ္ ျပည့္ပါမည္။ ပထမ မူလ နံပါတ္ ၁ စာစဥ္မွာ ဦးဘဂ်မ္း၏ ကိုျပဴး မၿပံဳး ကာတြန္းျဖစ္ပီး ပထမဆုံး ျမန္မာ ဘာသာႏွင့္ ထုတ္ေဝေသာ ကေလး ကာတြန္းစာအုပ္ျဖစ္ပါသည္။ ကာတြန္းညီညီ၏ ကိုပူစီ စုန္းမႀကီး ေဒၚအိုဇာ ကာတြန္းလို ဒစ္စေနပုံစံ ကာတြန္းမ်ားလဲ မေရွးမေႏွာင္း ေခတ္စားလာပါသည္။


Illustrations from an adapted story of American writer O. Henry’s “Elsie in New York” in a Burmese fiction magazine called ‘Shumawa’ in 1955 as ‘A country girl met Bo Bo Aung’. The prolific Burmese romance writer, Tint-dae (1917-1980), adapted more than 100 stories of O. Henry in post-war Burmese press. “Bo Bo Aung” is a […]


သတင္းစာ နာေရးေၾကာ္ျငာ အင္တာနက္မွာ ပါလာေတာ့ ထင္ရွားသူ ဘယ္သူဘယ္ဝါ ဆုံးတယ္ဆိုတာ တန္းသိလာၾကရပီ။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေနဝင္း ခယ္မဆုံးေတာ့ လူမသိတဲ့ အတြင္းေရးေတြ အမ်ားႀကီး ပါသြားတာေပါ့။ ဦးသက္ထြန္းနဲ႔ ေအဒါ တရက္ထဲ တေဆးရုံထဲ ဆုံးေတာ့ ၁၉၅ဝ ေက်ာ္ အဂၤလိပ္ စာေရးဆရာမ တေယာက္ ဝတၳဳေရးဘို႔ ရန္ကုန္ လာေတာ့ ဂါးဒီးယန္း တိုက္မွာ ပညာတတ္ အဂၤလိပ္ စာေရးဆရာ အုပ္စု ဧည့္ခံပြဲ သတိရတယ္။ လန္ဒန္ စိန္ေပါ ဘုရားေက်ာင္းမွာ ဦးသက္ထြန္း၊ တိုက္စိုးနဲ႔ ရူပေဗဒ ပညာရွင္ ဦးလွညြန္႔တို႔ ဂ်ာမန္ ေက်ာင္းသူ ေတြနဲ႔ အေပၚထပ္က အသံၾကားတဲ့ နံရံေတြ တက္ၾကည့္တယ္ ဆိုတာ အဲဒိဘက္ ေရာက္ရင္ သတိရ ေနမွာပဲ။ […]


Meinma-sha

18May12

In 1958, a prison story of U Hla was planned to film in Rangoon by Thu-kha. Ah-mya, the leading character in this gay-and-son-lover story, would be shot with a prime movie star from pre-war Burma, May Shin, in her 40s. But the plan was aborted and only stills from the project were left to record […]



ကမၸည္းေက်ာက္စာဝန္ေနရာေရႊ႕သြားေသာ ျပင္သစ္လူမ်ိဳး ဒူရြိဳင္ဇယ္၏ ရန္ကုန္ေကာလိပ္ ပါဠိပရုိဖက္ဆာဆရာႀကီးေနရာတြင္ ရန္ကုန္ဟုိက္စကူးေက်ာင္းဆရာႀကီး ၂၄ ႏွစ္ရြယ္သူ မႏၱေလးေတာင္ခြင္သာသနာပုိင္ေျမး ျမန္မာခရစ္ယာန္ ေမာင္တင္ (အမ္ေအ၊ ကာလကတၱား)ကုိ ဟုိႏွစ္တရာက ခန္႔ထားသည္။ ဘားနတ္ပိဋကတ္တုိက္အုပ္၊ ျမန္မာႏုိင္ငံသုေတသနအသင္းဂ်ာနယ္ အယ္ဒီတာခ်ဳပ္၊ လန္ဒန္ပါဠိအသင္း အေရွ႕တုိင္းကုိယ္စားလွယ္၊ အစုိးရပါဠိပထမျပန္စာေမးပြဲစစ္အရာရွိတာဝန္မ်ားလည္းယူရသည္။ ၁၉၂၀ တြင္ ေမာင္တင္ကုိ ေအာက္စဖုိ႔ဒ္ပုိ႔၍ ဘီလစ္ စာေပဘြဲ႔ယူေစရာ အ႒သာလိနီေခၚ အဘိဓမၼာ အ႒ကထာက်မ္းႏွင့္ ဝိသုဒၶိမဂၢအ႒ကထာက်မ္းမ်ားကုိ အဂၤလိပ္ဘာသာျပန္ဆုိၿပီး ဘြဲ႔ယူခဲ့သည္။ ထုိဘြဲ႔ရဘူးသူ သူ႔ေနာက္တြင္ ေဒၚျမစိန္၊ ေဒါက္တာထင္ေအာင္ႏွင့္ မင္းသုဝဏ္တုိ႔ျဖစ္သည္။ ဘိလပ္တြင္ အဂၤလိပ္စာေပႏွင့္ ျမန္မာစာေပ သေဘာကုိ ဆင္ျခင္မိရာမွ ေရွးေဟာင္းစာေပကုိ ျပန္လည္ေဖာ္ထုတ္ရန္ စိတ္ကူးေပါက္သည္။ ေခတ္မီျမန္မာစာေပသစ္ကုိ ဖန္တီးရန္လည္း အႀကံရသည္။ ေအာက္စဖုိ႔ဒ္ ေဗာ့ဒလီယန္စာၾကည့္တုိက္၊ လန္ဒန္ ၿဗိတိသွ်စာၾကည့္တုိက္၊ အိႏၵိယျပတုိက္၊ အိႏၵိယရုံးစာၾကည့္တုိက္တုိ႔တြင္ရွိ […]