Archive for the ‘obituary’ Category

အန္ကယ္ ဆုံးပီဆိုေတာ့ ျပန္ေတြ႔ရဖို႔အခြင့္က ဆုံးပီလို႔ စိတ္ထဲေပၚလာပါတယ္။ အရင္ကထဲက က်န္းမာေရးေၾကာင့္ ဘိလပ္မလာႏိုင္ေတာ့ဘဲ စကၤာပူတင္ က်န္းမာေရးစစ္ေနရတာလဲ သိရဲ့။ ဗမာျပည္က လူႀကီးေတြလဲ တျဖဳတ္ျဖဳတ္နဲ႔ အမွည့္ေၾကြေၾကြကုန္ၾကတာလဲ ေတြ႔ရပါတယ္။ သူနဲ႔မေရွးမေႏွာင္းမွာ သမၼတစိန္တို႔ ဆရာ သမိုင္းအဖြဲ႔က ဗိုလ္မွဴးႀကီးလွရွိန္ (အေမရိကန္ျပန္ သမိုင္းမဟာဝိဇၨာ)လဲ ဆုံးတယ္။ တၿပံဳးၿပံဳးနဲ႔ အင္မတန္သေဘာေကာင္းတဲ့ အန္ကယ္ဦးလွရွိန္ ေမၿမိဳ႕စစ္ေက်ာင္းမွာ ဌာနမွဴးဘဝက အိမ္လာလည္ရင္း အိမ္မွာ လူႀကီးေတြနဲ႔ ရိုက္ထားတဲ့ပုံကို မ်က္စိထဲ ျပန္ေဖာ္ၾကည့္တယ္။ ဒီလိုပါပဲ ဟိုဆယ္ႏွစ္က ဆုံးသြားတဲ့ ဆရာတိုက္စိုး၊ ေနာက္ဆက္ပီး ကြယ္လြန္ၾကေလပီျဖစ္တဲ့ ေဒါက္တာသန္းထြန္း၊ ဆရာေမာင္ထင္ စတဲ့ေကာ္မရွင္ လူႀကီးမ်ားကိုလဲ အခုလို သမိုင္း ရာဇဝင္ ႏိုင္ငံေရးဆိုတဲ့ စကားေတြ ပြင့္ထြက္လာခ်ိန္မွာ အင္မတန္ ေအာက္ေမ့မိပါတယ္။ ဆရာတိုးလွ ၊ […]


သတင္းစာ နာေရးေၾကာ္ျငာ အင္တာနက္မွာ ပါလာေတာ့ ထင္ရွားသူ ဘယ္သူဘယ္ဝါ ဆုံးတယ္ဆိုတာ တန္းသိလာၾကရပီ။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေနဝင္း ခယ္မဆုံးေတာ့ လူမသိတဲ့ အတြင္းေရးေတြ အမ်ားႀကီး ပါသြားတာေပါ့။ ဦးသက္ထြန္းနဲ႔ ေအဒါ တရက္ထဲ တေဆးရုံထဲ ဆုံးေတာ့ ၁၉၅ဝ ေက်ာ္ အဂၤလိပ္ စာေရးဆရာမ တေယာက္ ဝတၳဳေရးဘို႔ ရန္ကုန္ လာေတာ့ ဂါးဒီးယန္း တိုက္မွာ ပညာတတ္ အဂၤလိပ္ စာေရးဆရာ အုပ္စု ဧည့္ခံပြဲ သတိရတယ္။ လန္ဒန္ စိန္ေပါ ဘုရားေက်ာင္းမွာ ဦးသက္ထြန္း၊ တိုက္စိုးနဲ႔ ရူပေဗဒ ပညာရွင္ ဦးလွညြန္႔တို႔ ဂ်ာမန္ ေက်ာင္းသူ ေတြနဲ႔ အေပၚထပ္က အသံၾကားတဲ့ နံရံေတြ တက္ၾကည့္တယ္ ဆိုတာ အဲဒိဘက္ ေရာက္ရင္ သတိရ ေနမွာပဲ။ […]


ဆရာပါေရးတဲ့အထဲမွာ ဦးသိန္းေဖျမင့္ဟာ အေရးခံပုဂၢိဳလ္ကုိ အားလုံးေကာင္းပါသည္ခင္ဗ်ားလုိ႔ ဘယ္ေတာ့မွ မေရးခဲ့ဘူးတဲ့။ ေနာက္ လူထုေဒၚအမာနဲ႔ပတ္သက္ပီး ေဒါက္တာသန္းထြန္းမွတ္ခ်က္ခ်ရာမွာ သူမႀကိဳက္ရင္သူမေရး ေရးသင့္တယ္ထင္မွေရးတယ္ဆုိတာပါတယ္။ ေဒၚအမာ ဘာေၾကာင့္ ဗုိလ္ေအာင္ဆန္းအေၾကာင္း ေရးမသြားလဲေတာ့ ခုထိမေတြ႔မိဘူး။ အသတ္ခံရခါစက ဆရာႀကီးရာဇတ္အေၾကာင္းေရးတာပဲေတြ႔မိတယ္။ သူငယ္ခ်င္းခ်င္းမုိ႔ အထင္မႀကီးတာလား၊ ႏုိင္ငံေရးမႀကိဳက္လုိ႔ပဲလားမသိပါ။ ေဒါက္တာသန္းထြန္းကလဲ သခင္ကုိယ္ေတာ္မိႈင္းနဲ႔ပတ္သက္ပီး အထူးတလည္ေရးသားတာပဲေတြ႔မိတယ္။ ေသခ်ာတာက ဗုိလ္ေအာင္ဆန္း ေနာက္ဆုံးေပါင္းသင္းသြားတဲ့ ႏုိင္ငံေရးအုပ္စုလက္ခ်က္နဲ႔ တုိင္းျပည္ပ်က္တာ ခုခ်ိန္ထိ လက္ေတြ႔ခံစားေနရတာပဲ။ ဒီအုပ္စုက သူတုိ႔ကုိယ္က်ိဳးအတြက္ ေပါ့ေပါ့ေလ်ာ့ေလ်ာ့ေနလုိ႔ ေသတဲ့ ဗုိလ္ေအာင္ဆန္းတုိ႔တသုိက္ကုိ အာဇာနည္ျဖစ္ေအာင္ ေျမွာက္ပီး ညာစားေနၾကတာပဲ။ ေနာက္မွ သမီးက သူတုိ႔ကုိ ကဏၬေကာစလုပ္ခါမွပဲ။ အခုလဲ သမီးထမီစခုိေနတဲ့ အတုိက္အခံနဲ႔ မီဒီယာဆုိတာေတြက ဒလုိင္လားမားလက္သစ္ေမြးေနတာ အႏွစ္ ၂၀ ေက်ာ္ပါပီ။ ေခ်ာ္ပီးရင္းေခ်ာ္ေနၾကတုန္း။ ေျပာခ်င္တာက သိပ္အထင္ႀကီးစရာမ႐ွိတဲ့လူေတြအေၾကာင္းေရးရတာ တယ္မလြယ္တာပဲ။ […]


(ကန္ေတာ္ႀကီး ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေၾကးရုပ္ေရွ႕တြင္ ႏွလုံးေရာဂါႏွင့္လဲက်ေနေသာ ဟံသာဝတီဦးဘခင္ကုိ မကြယ္လြန္မီ ကူညီေစာင့္ေရွာက္ခဲ့ေသာ ကြယ္လြန္သူ ပါရဂူသုိ႔) (၁) မဟာဘြဲ႔ယူက်မ္းအတြက္ ျမဝတီမဂၢဇင္းေတြ လွန္စဥ္က ဆရာပါ၏ အဘိဓမၼာႏွစ္ရပ္ေဆာင္းပါးကုိ ကုိးကားခဲ့ရေသးသည္။ သီဟုိဠ္မွ ၾကြလာေသာ ဘိကၡဳအာနႏၵာေကာသလႅာယနကုိ ဦးေစာဦး၊ ခ်စ္လႈိင္၊ ဗုိလ္သိန္းတန္စသည့္ ေတာျပန္ တပ္မေတာ္စိတ္ဓာတ္စစ္ဆင္ေရးအရာရွိႀကီးမ်ားက ဖူးေမွ်ာ္ပီး ဗုဒၶအဘိဓမၼာႏွင့္ မာ့က္စ္ဝါဒအေၾကာင္း ေမးေလွ်ာက္ၾကသည္ဆုိသည္။ စိတ္ဓာတ္စစ္ဆင္ေရးကုိ အဓိကဦးစီးရသည့္ ဗုိလ္မွဴးႀကီးဘသန္း(ဓမၼိက)ကလည္း ေတာင္တြင္းမွ ဆရာေတာ္ဦးဥကၠ႒ထံ လက္ေရြးစင္တပ္သားအခ်ိဳ႕ကုိ လႊတ္ပီး ဗုဒၶဝါဒႏွင့္ မာ့က္စ္ဝါဒႏႈိင္းယွဥ္ေလ့လာေစသည္ဟု ဆရာပါက ဆုိသည္။ ဆရာပါကုိယ္တုိင္ကလည္း ေဗာ္လဂါမွ အေနာတတ္ေရကုိ ဂဂၤါသုိ႔သယ္ယူပုံကုိ ဆရာရင္းအရွင္ဉာဏိႆရ (ဦးဆန္းထြန္း)ႏွင့္အတူ ျပန္ဆုိခဲ့ေသာ ဘကလထ (လူျပန္ေတာ္)လက္ဝဲပညာရွိတပါးမုိ႔႔ ျမန္မာ့ဆုိရွယ္လစ္လမ္းစဥ္ဖခင္တပါးဟု ဆရာ့ကုိ ေနာက္လွ်င္ ဆရာပါ ထုံးစံအတုိင္း မ်က္စိမွိတ္ေအာင္ ရီေပလိမ့္မည္။


ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ အျပင္ထြက္လွ်င္ ဦးနီ၊ ဦးဝင္းထိန္၏ လူငယ္ကုိယ္ရံေတာ္မ်ား၊ အမ်ိဳးသမီးအဖြဲ႔မ်ားႏွင့္အတူ နီးနီးကပ္ကပ္လုိက္ပါေလ့ရွိသည့္ ျမန္မာပီပီသသ အမ်ိဳးသားအမ်ိဳးသမီးႀကီးစုံတြဲကုိ သတိထားမိၾကပါမည္။ ထုိဓာတ္ပုံမ်ားျမင္တုိင္း ပင္းယေဟာတြင္ ကုိေအာင္ဆန္း၊ ကုိညိဳျမတုိ႔ႏွင့္ ထမင္းအတူစားေနက် ဆရာေဇာ္ဂ်ီႏွင့္ ဆရာမင္းသုဝဏ္ကုိ ေျပးသတိရသည္။ လူမႈေရးရာဇဝင္မွ ႏုိင္ငံေရးတြင္ သက္ေရာက္ပုံကုိ ဤသုိ႔စာတပုဒ္ေရးျဖစ္ခဲ့သည္။ အဖြားတုိ႔လူႀကီးမ်ား စကားဝုိင္းတြင္ လြင္ဂေလးဆုိသည့္ စကား ပါလာတတ္သည္။ မဆလကက္ဘိနက္တြင္ လြင္က ၃ လြင္ရွိသကုိး။ သခင္သန္းထြန္း ကုိယ္ရံေတာ္ေဟာင္း အမ္အုိင္အႀကီးအကဲ ႏႈတ္ခမ္းေမြးလြင္ (ဒုဝန္ႀကီးခ်ဳပ္)၊ ဗုိလ္မွဴးဗထူးတပ္က ေဆးမွဴး ေဒါက္တာလြင္ (ႏုိင္ငံျခားေရး၊ က်န္းမာေရး) ႏွင့္ လြင္ကေလး (ဒုဝန္ႀကီးခ်ဳပ္)။ (မွတ္ခ်က္ ေဒါက္တာလြင္သားတေယာက္ႏွင့္ က်ေနာ့အမဝမ္းကြဲတေယာက္ အိမ္ေထာင္က်ဘူးသည္၊ ေဒါက္လြင္ေယာက္ဖ ေဒါက္တာေတာင္ႀကီးမွာ သိၾကသည့္အတုိင္း ေဒၚခင္ေမသန္း၏ ပထမေယာက်္ားျဖစ္သည္၊ ႀကံဳမွ ေဆးေကာလိပ္ထြက္ […]


အိုင္ရာဝဒီမွာ အထူးၾသဘာရခဲ့တ့ဲေအာဘစ္ပါ း) “ဆရာဝန္ခ်င္းကပ္ႏွိပ္တာ အျပင္လူထက္ဆုိးတယ္ ဆုိသည့္ကိန္းမ်ိဳး ဆရာေဖသိန္းလက္ထက္တြင္ မၾကားခဲ့ရပါ” ဆုိတာကုိကပ္ပီး တရုတ္နယ္စပ္က စာေရးဆရာဆရာဝန္တေယာက္ ေကာ္မန္႔ေပါင္းစုံနဲ႔ ပုဂၢိဳလ္ေရးအပုပ္ေတြခ်တာကလား။ ဒီလူမွန္းဘယ္လုိသိဆုိေတာ့ သူက ဒီေကာ္မန္႔ေပးတဲ့ကေလာင္နာမည္နဲ႔ပဲ မုိးမခမွာေရးေနတာကုိး ဆရာသမားက။ ဟီး သူ႔စာကလဲ ဖတ္တာနဲ႔ သူမွန္းတန္းသိႏုိင္တာႀကီး။ ထားပါ၊ က်ေနာ္က မၾကားခဲ့ပါပဲေရးတာ၊ မျဖစ္ဖူးဘူးမေျပာပါဘူး။ သူေျပာတဲ့ ဂြ်န္လွခုိင္ကိစၥက ဆရာဂြ်န္စေဖာင္းတာပဲ။ အဲဒီေနာက္ အဖုိးႀကီးေတြ အုိင္ရာဝဒီးမွာ ေကာ္မန္႔ေရွႀကီးေတြေပးတာဖတ္ပီး ရီေနရတာပဲ။ တဖက္ကလဲ အေမ့ဆရာသမား မမၾကဴကုိ အင္မတန္အားနာမိတယ္။ ဗမာတခ်ိဳ႕ရဲ့ စာေပဖတ္႐ႈသိျမင္မႈအရည္အေသြးကုိလဲ သိရသေပါ့။ ေျပာခ်င္တာက ခုလဲ ေဆး ၁ က ဆရာေဖသက္ခင္ကုိ ေတာ္ေကာက္ျပန္ပီဆုိေတာ့ တခ်ိဳ႕ ဆရာသမားမ်ားက အေျပာင္းအလဲႀကီးဆုိေနၾကလုိ႔ပါ။ ဒီလုိသာဆုိ မဆလေခတ္က ဆရာႀကီးဦးတင္ေအာင္ေဆြ ဦးထြန္းသင္တုိ႔ […]


မုိးမခက ေရႊေဒါင္းျဖဴ ဒါလဲ မသာဖတ္စာပဲ။ ကုိယ္ဘယ္လမ္းသြားမလဲ သိခ်င္ရင္ သူမ်ားသြားခဲ့တာ ျပန္ဆင္ျခင္ၾကေပါ့။ ေဖေဖာ္၀ါရီ ၂၊ ၂၀၀၈ စစ္ျပီးတဲ့ေနာက္ အာရွမွာ ကိုလိုနီႏိုင္ငံေတြ လြတ္လပ္ေရးရလာၾကတဲ့အထဲမွာ စစ္မျဖစ္ခင္က ဒတ္ခ်္အင္းဒီးစ္လို႔ သိတဲ့ အင္ဒိုနီးရွားလည္း ပါတယ္။ ဂ်ားဗား၊ ေဘာ္နီယို၊ စူုမၾတား၊ စူလာေ၀စီ၊ ဘာလီ စသည့္ ကၽြန္းေပါင္း ၃၀၀၀ ေက်ာ္ ပထမဦးဆုံး စုစည္းမိျခင္းပဲ။ ယဥ္ေက်းမႈ အင္မတန္ျမင့္တဲ့ ဂ်ာဗားလို ပေဒသရာဇ္လူ႔အဖြဲ႔အစည္းကေန ေဘာ္နီယိုက ကမာၻဦး တိုင္းသားေတြ ထိ ပါ၀င္တဲ့ လူမ်ဳိးေပါင္းစုံဟာ ဆူကာႏို၊ ဟာတာ စတဲ့ အမ်ဳိးသားေရး၀ါဒီေတြရဲ႔ စြမ္းေဆာင္မႈနဲ႔ ပထမဦးဆုံး အမ်ဳိးသားႏိုင္ငံအဆင့္ တက္လွမ္းခဲ့ၾကပါတယ္။ ဒတ္ခ်္နယ္ခ်ဲ႔ကို ခုခံစစ္ ၄ ႏွစ္ၾကာ ဆင္ႏြဲျပီး ၁၉၄၉ […]


လား႐ႈိးက တုိင္းမွဴးနဲ႔ အပစ္ရပ္ေတြၾကား စီးပြား႐ွာတဲ့ဆရာဝန္က ဒုသမၼတျဖစ္ေတာ့ စဝ္ေရႊသုိက္လုိ စဝ္ခြန္ခ်ိဳလုိ လူႀကီးသူမေတြေတာင္ ေထာင္ထဲထဲ့ခဲ့တဲ့ ေသတဲ့ေပ်ာက္တဲ့သူေတြနဲ႔ တုိင္းရင္းသားႏုိင္ငံေရးသမုိင္းကုိ ျပန္သတိရေပ့ါေလ။ အေစာႀကီးထခ်ရတဲ့ ကရင္မ်ားကေတာ့ အင္မတန္မွပဲ ဘဝနာရပါတယ္။ ေစာဘဦးႀကီးကုိ လွံစြပ္တက္ထုိးတဲ့ သမၼတစိန္လြင္လုိဇာတ္ေၾကာင္းမ်ိဳးေပါ့။ ဒါက ဒုတိယပင္လုံသံ မေပၚခင္က မဇၩိမ မွာ ေရးခဲ့တဲ့အလြမ္းစာပါ။


(၁) စလင္းသူေကာင္းႏွင့္ ပတ္သက္၍ သမုိင္းပါေမာကၡ ယခုျမန္မာသမုိင္းအဖြဲ႔ဝင္ ေဒၚအုန္းၾကည္ေလး (အုိဂ်ီဦးစုိးျမင့္ကေတာ္ သခင္ဗသိန္းတင္ ခယ္မမွာ ပါေမာကၡအုန္းၾကည္ႀကီးျဖစ္ပါသည္) ေရးသားပီး ယခုထိ ျပင္ပတြင္ မရုိက္ႏွိပ္ရေသးေသာ ေဒါက္တာသန္းထြန္း ပင္စင္ယူစဥ္က ထုတ္သည့္ “သမုိင္းဟင္းေလး” ေက်ာက္ပုံႏွိပ္စာအုပ္တြင္ ပါရွိဘူးသည္။


ဗမာျပည္ပညာေရးေလာကတြင္ အေရးပါသည့္ဆရာတစ္ဆူေၾကြလြင့္ေလၿပီ။ ၂၀၁၁ ခု ဇန္နဝါရီလ ၉ ရက္ နံနက္တြင္ ဒႆနိကေဗဒ ပါေမာကၡဆရာႀကီး ေဒါက္တာခင္ေမာင္ဝင္း ကြယ္လြန္ရွာေလၿပီ။ ဆရာႀကီးသည္ က်ေနာ့္ဆရာရင္းတစ္ေယာက္ျဖစ္သည္။ က်ေနာ္ႏွင့္ ဆရာႀကီးစတင္သိကြ်မ္းသည္မွာ ၂၀၀၉ ခုႏွစ္ကျဖစ္သည္။ ထိုစဥ္ကတည္းက ဆရာႀကီးခမ်ာ ဇရာ၏ထုႏွက္ျခင္းကို ခံစားေနရရွာေလၿပီ။ သို႔ပင္တကား က်ေနာ္တို႔သူငယ္ခ်င္းမ်ားႏွင့္ ေျပာဆိုေဆြးေႏြးဖို႔ရာကား အၿမဲလိုလိုအသင့္ျဖစ္ေနတတ္ေပ၏။