Archive for February, 2011
လြတ္လပ္တဲ့ အာရွအသံ မဂၤလာပါခင္ဗ်ာ။ ကေန႔ က်ေနာ္ေျပာခ်င္တာက ဆရာႀကီးေဒါက္တာသန္းထြန္းရဲ့ အရိပ္ၾသဇာပါ။ ဆရာႀကီးကုိ က်ေနာ္ လူခ်င္းစေတြ႔ဖူးတာက ၁၉၉၂ က်ေနာ့အဖုိး ကြယ္လြန္တာ ဆယ္ႏွစ္ျပည့္အမွတ္တရ သစ္ပင္စုိက္ပြဲမွာပါ။ ဒီပြဲကလဲ သူ႔ရဲ့အႀကံအစည္ကုိ အေကာင္အထည္ေဖာ္ၾကတာပါ။ သူ ဂ်ပန္မွာ ဧည့္ပါေမာကၡဘဝ ေတြ႔ခဲ့ရတဲ့ တကၠသုိလ္ဝင္းထဲမွာ ထင္ရွားသူမ်ား အမွတ္တရ ေက်ာက္တုံးနဲ႔ သစ္ပင္ထားရွိတာကုိ အတုယူပီး မႏၱေလး ျမေတာင္ေက်ာင္းဝင္းထဲမွာ လူထုဦးလွနဲ႔ ေရႊကုိင္းသားဆုိတဲ့ သူ႔ရဲ့ သုေတသနမိတ္ေဆြႀကီး ၂ ေယာက္အတြက္ စုိက္ေပးခဲ့တာပါ။ ဒီမတုိင္ခင္ကေတာ့ သူ႔စာကုိ စဖတ္ဖူးတာ အသစ္ျမင္ ဗမာ့သမုိင္းပါ။ ၁၉၈၈ က်ေနာ္ တတိယတန္းမွာ ဖတ္ခဲ့ဖူးခ်ိန္မွာ အရင္ဖတ္ဖူးထားတဲ့ ဦးဘသန္းေက်ာင္းသုံးရာဇဝင္၊ ဇာတ္ႀကီးဆယ္ဘြဲ႔နဲ႔ ေရႊေသြးစာေစာင္ထဲက သမုိင္းရုပ္ျပေတြနဲ႔ ေတာ္ေတာ္ကြာျခားတာကုိ သတိထားမိပါတယ္။
Filed under: education, family, history, literature, nationalism, radio talk | 1 Comment
လြတ္လပ္ေရးမီးဒုတ္ႀကီး
ေဖေဖာ္ဝါရီ ၂၅ ၂၆ ရက္မ်ားမွာ ဒုတိယတကၠသုိလ္ေက်ာင္းသားသပိတ္ႀကီး ၇၅ ႏွစ္ ျပည့္ေတာ့မွာပါ။ သပိတ္ေမွာက္ဘြိဳင္းေကာက္တားမ်ားထဲမွာ သက္ရွိထင္ရွားအေတာ္ရွားေနပါပီ။ အထက္တန္းကသပိတ္ေမွာက္ပီး သပိတ္အပီး ဗကသ (ဗမာႏုိင္ငံလုံးဆုိင္ရာေက်ာင္းသားမ်ားသမဂၢ) ဖြဲ႔တဲ့ေက်ာင္းသားညီလာခံကုိ တက္ခဲ့တဲ့ ဒဂုန္တာရာတုိ႔ေလာက္ပဲ ရွိပါေတာ့မယ္။ ဒီသပိတ္ဟာ အမ်ိဳးသားေန႔ပထမသပိတ္ ၁၃၀၀ျပည့္အေရးေတာ္ပုံေတြေလာက္ မႀကီးက်ယ္ခဲ့ေပမယ့္ လြတ္လပ္ေရးတကယ္အရယူေပးခဲ့တဲ့ မ်ိဳးဆက္ကုိေမြးထုတ္ေပးႏုိင္တာက သူ႔ဂုဏ္ထူးဝိေသသပါ။ ပီးေတာ့ စစ္ပီးေခတ္က ခုေခတ္ထိ ျမန္မာျပည္ပညာေရးစနစ္ကုိ အဓိကပုံေဖာ္ခဲ့တဲ့ျဖစ္ရပ္ႀကီးပါ။ လြတ္လပ္ေရးမ်ိဳးဆက္ေခါင္းေဆာင္ေတြထဲမွာ လူ႐ႈပ္လူလည္ေတြပါလာသလုိပဲ ဒီမ်ိဳးဆက္ရဲ့ ပညာေရးအိပ္မက္ဟာလဲ အမွန္တဝက္ အမွားတဝက္ဆုိသလုိ အက်အေပါက္ေတြနဲ႔ တည္ေဆာက္ခဲ့ရတာပါ။ ပညာေရးဘက္က ရည္မွန္းခဲ့တဲ့ တုိင္းရင္းဘာသာအေျခခံတ့ဲ အသက္ေမြးပညာေရးစနစ္လဲ မပီျပင္ခဲ့သလုိ ရွိရင္း ဝိဇၨာသိပၸံပညာေရးလဲ က်ဆုံးခဲ့ပါတယ္။ ကြ်န္စိတ္ေမြးတဲ့တကၠသုိလ္မွာ မေနလုိလုိ႔ထြက္ခဲ့တဲ့ ကုိႀကီးႏုလက္ထက္ကစပီး ေက်ာင္းသားအေရးအခင္းေတြ ဆက္တုိက္ေပၚ ပညာေရးမေက်နပ္ခ်က္ေတြထြက္လာခဲ့ပါတယ္။ သပိတ္ေက်ာင္းသားေဟာင္း ဗုိလ္ခင္ေမာင္ကေလး ျပည္ထဲေရးဝန္ႀကီးျဖစ္ခ်ိန္မွာ […]
Filed under: anniversaries, education, family, history, nationalism, politics, recycled | 1 Comment
ဒါဝင္သာဟန္သီအုိရီ
မဇၩိမမွာ ပ်ဳိ႕ေက်းရြာ ဆုိပီး ပါေတာ္မူေန႔အမွတ္တရ ကုိလုိနီေခတ္ ဗမာအမ်ားစုဘဝကုိ ထင္ဟပ္တဲ့စာတပုဒ္တင္ခဲ့တယ္။ ခုေခတ္ ေအာင္ထြန္းသက္လုိ ပညာရွိတခ်ိဳ႕က ကုိလုိနီနယ္ခ်ဲ႕ေက်းဇူးနဲ႔ ဗမာလယ္ရွင္ေတြ ဘယ္လုိအက်ိဳးရွိခဲ့တယ္၊ ျမစ္ဝကြ်န္းေပၚဆန္လုပ္ငန္း ဘယ့္ႏွယ္ဖြံ႔ၿဖိဳးခဲ့တယ္ဆုိတဲ့ ဝမ္းပါးစကားေတြေျပာေနေတာ့ တကယ့္တကယ္မွာ အဆီအသား ဘယ္သူဝါးပီး ဗမာလူလည္တခ်ိဳ႕ ရုိးကပ္ရင္းကပ္စားရတာကုိ ထိန္ခ်န္ထားသလုိ ျဖစ္ေနတယ္။ အမ်ားစုက တကယ္မေျပလည္တဲ့အတြက္ သူပုန္ထလဲ ေရွ႕က၊ ကြန္ျမဴနစ္ျဖစ္လဲေရွ႕ဆုံးဆုိတာလုိ လူ႔ေအာက္ဆုံးကသစ္တုံးဘဝက လြတ္ေအာင္ရုန္းခဲ့ၾကတာပဲ။ ေသခဲ့တာလဲ အရုိးေတာင္လုိပုံပါပဲ။ စစ္ပီးစ လယ္မလုပ္ႏုိင္ပဲ ငတ္ၾကတဲ့အခါ ထန္းတပင္မွာ ဆန္လုတာ ေသနတ္နဲ႔ပစ္လုိ႔ ေသၾကေတာ့ ကြန္ျမဴနစ္ေျမွာက္ေပးတာလုိ႔ စြပ္စြဲၾကတယ္။ ငတ္တဲ့သူေတြ ငတ္ေနတာကုိ သတင္းစာဖတ္ႏုိင္ ႏုိင္ငံေရးမွာ အသံထြက္ႏုိင္တဲ့ ရပ္ကြက္ေတြက ခ်က္ခ်င္းေရႊနားေတာ္ၾကားဘုိ႔ကေတာ့ တယ္လြယ္တဲ့အမႈမဟုတ္ဘူး။ လူဆုိတာ ကုိယ့္အက်ိဳးစီးပြားက ေရွ႕ဆုံးထားစဥ္းစားရတာကုိး။ ေနာက္ႏွစ္ ဗမာစပါးအထြက္ တဝက္ထိေလ်ာ့ႏုိင္တယ္လုိ႔ […]
Filed under: anniversaries, family, guest column, history, politics, recycled | 2 Comments
ပထမ ျမန္မာပါရဂူတဦး
ပါေမာကၡ မဟာသေရစည္သူ ေဒါက္တာဘဟန္ (၁၈၉၀-၁၉၆၉) ေဒါက္တာထြန္း႐ွင္ ေရွ႕ေနခ်ဳပ္ျဖစ္ေတာ့ သူ႔ဘေဒြးရဲ့ ေယာကၡမ သန္႔ရွင္း ၃ လခံအစုိးရ ေရွ႕ေနခ်ဳပ္ေဒါက္တာဘဟန္ကုိ ျပန္သတိရလုိ႔ပါ။ သူတုိ႔ဟာ ကုန္းေဘာင္ေခတ္မင္းမႈထမ္းမ်ိဳးရုိးကဆင္းတဲ့ ျမန္မာခရစ္ယာန္ပညာတတ္ေတြ ေခတ္အဆက္ဆက္ ထိပ္တန္းမွာ ေနရာရသူေတြပါ။ ေဒါက္တာရွင္ဟာ ျမဝတီမင္းႀကီးဦးစရဲ့ တီ၊ စတုဘုမၼိကဂုိဏ္းေထာင္ ငွက္တြင္းဆရာေတာ္ႀကီးရဲ့ ေျမးေတာ္စပ္တယ္၊ သူ႔အဖြားရင္းက နန္းတြင္းအပ်ိဳေတာ္ ေကာလိပ္ကထိကကေတာ္၊ သူ႔အဖုိး ပါဠိဦးထြန္းေဖ MBE က အဂၤလိပ္ေခတ္တေလွ်ာက္လုံး တကၠသုိလ္အမတ္ပါ။ သံတမန္လမ္းညႊန္စာအုပ္ေရးတဲ့ သံအမတ္ႀကီး ဦးေဖသိန္းတင္ဟာ ေဒါက္တာရွင္နဲ႔ ဝမ္းကြဲပါ။ ဒါေပမဲ့ ဆရာရွင္ေျပာဆုိလုပ္ကုိင္ေနရတာက ေဒါက္တာဘဟန္တုိ႔လုိ တည္တည္တံ့တံ့မရွိပဲ ရာဇဝလႅဘက ႀကီးလြန္းေတာ့ နာမည္ဂုဏ္သတင္းပါ ထိေနတာကုိ ေတြ႔ရတယ္။ ဧရာဝတီမွာပါခဲ့တဲ့ ေဒါက္တာဘဟန္ေဆာင္းပါး ေကာ္မန္႔တခုမွာပါသလုိပဲ ႏုိင္ငံျခားက ဘြဲ႔လြန္ရတုိင္း ျမန္မာ့ေရးရာ မကြ်မ္းပါဘူး။ […]
Filed under: anniversaries, education, history, recycled | 7 Comments
ေက်ာင္းအမႀကီးရဲ့ အႏုပညာ
သၾကၤန္နားနီးေတာ့ ဒီခ်ိန္ဆုိ နဂါးတုိက္ႀကီးေပၚ ဆုိင္းတၿခိမ့္ၿခိမ့္နဲ႔ အကတုိက္ေရာေပါ့၊ သီခ်င္းသစ္ေတြတက္ၾကေရာေပါ့လုိ႔ပဲ စိတ္ထဲေအာက္ေမ့ေနပါတယ္။ သၾကၤန္ဆုိတာ ေပ်ာ္စရာမဟုတ္တာေတာ့ ၾကာခဲ့ပါပီ။ သူမ်ားႏုိင္ငံက ကာနီဗယ္ပြဲေတြနဲ႔မျခား ရုိင္းစုိင္းတဲ့ စတိတ္႐ႈိးေရပက္ပြဲျဖစ္ခဲ့ပီပဲ။ သီခ်င္းအေဟာင္းေတြပဲ ျပန္ဖြင့္ၾကတာေပါ့။ 1980 Myo-ma Thagyan ဒီတပုဒ္မွာေတာ့ ေပ်ာက္ေနပီျဖစ္တဲ့ ျမန္မာအမ်ိဳးသမီးေတြရဲ့ လြတ္လပ္ယဥ္ေက်းတဲ့ေပ်ာ္မႈအေလ့ကုိလဲ ျပန္ေျပာခ်င္တာပါရဲ့။ ေဒၚဦးဆုိတာ ေက်ာ္ဟိန္းစတိတ္႐ႈိး တုိက္ေအာက္ထပ္ တံခါးပိတ္ဆုိခုိင္းခဲ့တဲ့သူပဲ။ (၁) က်ေနာ့စိတ္ထဲတြင္ စြဲက်န္ေနေသာ ေမေမဦး၏ ပုံရိပ္သြင္မွာ ဆရာဦးေငြကုိင္ဆြဲသည့္ ဆီေဆးကားေလးထဲမွ စပုိ႔ရွပ္ စိမ္းျပာေရာင္ဝတ္ ဆံလွဳိင္းတြန္႔ အေမာက္ဖြာထားေသာ ၁၉၅၀ေက်ာ္ဖက္ရွင္ႏွင့္ ျပံဳးလဲ့လဲ့အမ်ိဳးသမီး တေယာက္သာ ျဖစ္သည္ ။ ထုိရုပ္ပုံရွင္ ဖြားႀကီးေတာ္ဟု ေျမးတသုိက္က ေခၚစမွတ္ ျပဳသည့္ အေမဦးရာျပည့္ခ်ိန္ ေရာက္လာပီဆုိေတာ့ အေဘးဖုိးထင္ ႏွစ္တရာျပည့္ျပကၡဒိန္အေဟာင္းေလး ေနာက္ေက်ာတြင္ မွတ္ထားခဲ့ေသာ […]
Filed under: anniversaries, arts and culture, Burmese women, family, history, recycled | Closed
ပုဏၰက က်ားၿမီးဆြဲေကာင္းျခင္း
on Ne Win’s 100th We have a truckload of Ne Wins in most Burma field, don’t we? 😛 “… က်ံဳးေဘးမွာ လမ္းေလွ်ာက္ေနတုန္း နန္းေတာ္ထဲက ယာဥ္တန္းထြက္လာပီး ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေနဝင္းက ကားေပၚကေန လက္ျပသြားတယ္။ ကုိလွကုိ ေနာက္ေက်ာက ျမင္တာေတာင္ မွတ္မိပုံေထာက္ေတာ့ ဟုိတခါ ေမၿမိဳ႔အိမ္ေတာ္မွာ ေခၚေတြ႔တုန္းကေျပာဖူးတဲ့ သားကိစၥကုိလဲ မေမ့ေလာက္ဘူးထင္ပါရဲ့။…” လူထုေဒၚအမာ၏ ကုိယ္ေရးမွတ္တမ္းတေစာင္မွ (၁၉၇၂ခန္႔) ဗုိလ္ခ်ဳပ္ႀကီး အဂၢမဟာသီရိသုဓမၼေနဝင္း၏ မွတ္ဥာဏ္ႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍ မိတ္ေဆြမ်ားလဲ ၾကားဖူးပီး ျဖစ္ပါမည္။ လူတေယာက္ကုိ ျပန္ေတြ႔တုိင္း သူကမွတ္မိႏွုတ္ဆက္တတ္ေသာဝသီေၾကာင့္ “မင္း ဒီမွာပဲလား..” အေမးခံရသူကုိ သူ႔ “အနားျပာ”မ်ားက အလုိက္သိလြန္ပီး ျဖဳတ္ပစ္လုိက္၍ […]
Filed under: anniversaries, history, politics, recycled | 1 Comment
Refiguring Women, Colonialism, and Modernity in Burma by Chie Ikeya January 2011, University of Hawai`i Press. ႐ွမ္း-ဂ်ပန္အမ်ိဳးသမီး မခ်ိအဲစာအုပ္က စစ္ႀကီးမျဖစ္ခင္ ျမန္မာအမ်ိဳးသမီးေလ့လာမႈမွာ ေဒၚမီမီခုိင္ရဲ့ The World of Burmese Women (1984) ေနာက္မွာ ပထမဆုံး ျပည့္ျပည့္စုံစုံ ေပၚထြက္လာတာပါ။ ျမန္မာေခတ္ၿပိဳင္စာအုပ္စာတမ္းမ်ားကုိလဲ လႈိင္လႈိင္ႀကီး ကုိးကားလုိ႔ပါ။ ဗမာလုိ တကၠသုိလ္ၾကည္မာ၊ ေစာမုံညင္းတုိ႔ အေရးအသားမ်ားေလာက္ပဲ ဖတ္စရာရွိရာကေန အခုကုိးကားညႊန္ျပစရာ တအုပ္ထြက္လာပါပီ။
Filed under: Burmese women, history, literature, nationalism, news | Closed
ရာဇဝင္ကုိ ျဖတ္သန္းျခင္း ၃
မဂၤလာပါခင္ဗ်ာ။ အရင္ပတ္က ေျပာခဲ့တဲ့အတုိင္း ကေန႔က်ေနာ္ေျပာမွာကေတာ့ သမုိင္းနယ္ပယ္ကုိ က်ေနာ္ဘာေၾကာင့္ စိတ္ဝင္စားလာတယ္။ သမုိင္းကုိ ရွာေဖြေတြ႔ရွိလာျခင္းေပါ့။ ေျပာရရင္ေတာ့ သမုိင္းနားနီးသမုိင္းလုိ႔ပဲ ေျပာပရေစ။ က်ေနာ့အေမဘက္က အဖြားအိမ္မွာ စာအုပ္စာတမ္းေပါတာ၊ သူကုိယ္တုိင္ကလဲ ေရးသားေနတာ၊ ပီးေတာ့ ဝင္ထြက္ေနတဲ့မိတ္ေဆြမ်ားကလဲ သမုိင္းဝါသနာထုံတာ၊ သူတုိ႔ကုိယ္တုိင္ သမုိင္းထဲကဇာတ္လုိက္ေတြ ျဖစ္ေနတာေၾကာင့္ပါပဲ။ ျမင္ေနပါတယ္။ က်ေနာ့အဖြား လူထုေဒၚအမာဆီကုိ ေရႊဘုိမိမိႀကီးစတဲ့ အသက္ႀကီးပုိင္းအမ်ိဳးသမီးေတြလာပီး ေပထုပ္ေတြဖြင့္ ဖတ္ျပဳေနၾကတာမ်ိဳး၊ ဇာတ္မင္းသားေဟာင္း၊ ႏုိင္ငံေရးသမားႀကီးစသူေတြဆီက သိလုိတာမ်ား ေမးျမန္းေရးသားေနတဲ့ အဖြားကုိ သူ႔စာေရးစားပြဲမွာ ေတြ႔ေနရတာ ဒါေတြက ကေလးထဲက ယဥ္ပါးေနတဲ့ ျမင္ကြင္းေတြပါ။ ေန႔ခင္း ေကာ္ဖီေသာက္ခ်ိန္မ်ားမွာ ဧည့္သည္မ်ားနဲ႔ ေျပာေလ့ရွိတဲ့စကားမ်ားကလဲ လြတ္လပ္ေရးႀကိဳးပမ္းတဲ့ေခတ္ က်ေနာ့အေဘးအဘီမ်ားလက္ထက္ေန မ်က္ေမွာက္ေခတ္ ၈ ေလးလုံးလြန္အခ်ိန္အထိ ႏုိင္ငံေရး စီးပြားေရး စာေပ ယဥ္ေက်းမႈဆုိတာေတြကုိ မရုိးရေအာင္ […]
Filed under: family, history, radio talk | 6 Comments
လက္ေရတျပင္တည္း
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ အျပင္ထြက္လွ်င္ ဦးနီ၊ ဦးဝင္းထိန္၏ လူငယ္ကုိယ္ရံေတာ္မ်ား၊ အမ်ိဳးသမီးအဖြဲ႔မ်ားႏွင့္အတူ နီးနီးကပ္ကပ္လုိက္ပါေလ့ရွိသည့္ ျမန္မာပီပီသသ အမ်ိဳးသားအမ်ိဳးသမီးႀကီးစုံတြဲကုိ သတိထားမိၾကပါမည္။ ထုိဓာတ္ပုံမ်ားျမင္တုိင္း ပင္းယေဟာတြင္ ကုိေအာင္ဆန္း၊ ကုိညိဳျမတုိ႔ႏွင့္ ထမင္းအတူစားေနက် ဆရာေဇာ္ဂ်ီႏွင့္ ဆရာမင္းသုဝဏ္ကုိ ေျပးသတိရသည္။ လူမႈေရးရာဇဝင္မွ ႏုိင္ငံေရးတြင္ သက္ေရာက္ပုံကုိ ဤသုိ႔စာတပုဒ္ေရးျဖစ္ခဲ့သည္။ အဖြားတုိ႔လူႀကီးမ်ား စကားဝုိင္းတြင္ လြင္ဂေလးဆုိသည့္ စကား ပါလာတတ္သည္။ မဆလကက္ဘိနက္တြင္ လြင္က ၃ လြင္ရွိသကုိး။ သခင္သန္းထြန္း ကုိယ္ရံေတာ္ေဟာင္း အမ္အုိင္အႀကီးအကဲ ႏႈတ္ခမ္းေမြးလြင္ (ဒုဝန္ႀကီးခ်ဳပ္)၊ ဗုိလ္မွဴးဗထူးတပ္က ေဆးမွဴး ေဒါက္တာလြင္ (ႏုိင္ငံျခားေရး၊ က်န္းမာေရး) ႏွင့္ လြင္ကေလး (ဒုဝန္ႀကီးခ်ဳပ္)။ (မွတ္ခ်က္ ေဒါက္တာလြင္သားတေယာက္ႏွင့္ က်ေနာ့အမဝမ္းကြဲတေယာက္ အိမ္ေထာင္က်ဘူးသည္၊ ေဒါက္လြင္ေယာက္ဖ ေဒါက္တာေတာင္ႀကီးမွာ သိၾကသည့္အတုိင္း ေဒၚခင္ေမသန္း၏ ပထမေယာက်္ားျဖစ္သည္၊ ႀကံဳမွ ေဆးေကာလိပ္ထြက္ […]
Filed under: family, history, obituary, politics | Closed
သိစပ္ျမင္ႏွံ႔
သုေတသနအသင္းႀကီးရာျပည့္က ေရးခဲ့တဲ့တပုဒ္ပါ။ ခု ျမန္မာျပည္သုေတသနဂ်ာနယ္ျပန္စဖုိ႔ အျပင္ကဆရာေတြ ေဆာ္ၾသေနတာမုိ႔ သတိရတာနဲ႔ ျပန္တင္လုိက္ပါတယ္။ ဘယ္လုိဂ်ာနယ္မ်ိဳးလဲဆုိတာသိဖုိ႔ သူ႔ထဲက စာတမ္းေတြ ေဆာင္းပါးေတြ ျပန္ရုိက္ထုတ္ၾကေစခ်င္ပါတယ္။ ဆရာႀကီးဦးဘဟန္မိသားစုကေတာ့ သူတုိ႔အဖုိးစာတမ္းေတြ ထုတ္ဖုိ႔ျပင္ေနပါတယ္။ သုေတသနဂ်ာနယ္၊ စာတမ္း၊ ပညာရွင္၊ ပညာရပ္အေရးအသားဆုိတာ အရပ္ထဲ လမ္းေဘးက ေယာင္ေယာင္အုိးေတြ ေတာေျပာေတာင္ေရး လုပ္တာနဲ႔ ဘာကြာလဲသိခ်င္ရင္ ဝီကီပီးဒီးယား၊ ဂူဂဲေလာက္ ျမန္မာစာနယ္ဇင္း စာအုပ္ေလာက္နဲ႔ အခ်ိဳမကုန္သင့္ၾကေတာ့ဘူး။ (၁) လန္ဒန္ရွိ ျမန္မာမိတ္ေဆြတဦးအိမ္တြင္ ျမန္မာႏုိင္ငံ သုေတသနအသင္း ေရႊရတုအထူး စာေစာင္တအုပ္ ေကာက္လွန္ရာမွ စာရြက္တုိေလးတစ ထြက္က်လာပါသည္။
Filed under: anniversaries, arts and culture, history, literature, politics, recycled | Closed
You must be logged in to post a comment.