Archive for the ‘radio talk’ Category

Radio Free Asia ေသာတရွင္မ်ားခင္ဗ်ား အရင္ပတ္က တင္ဆက္ခဲ့သလုိပဲ ဒုတိယကမၻာစစ္ႀကီးမတုိင္ခင္က ျမန္မာအမ်ိဳးသားေရးလႈပ္ရွားမႈမွာ ႏုိင္ငံျခားသားဆန္႔က်င္ေရးနဲ႔ တုိင္းရင္းသားခ်င္း ႏွိမ့္ခ်တဲ့အျမင္အေတြးေတြ ပါေနခဲ့ပါတယ္။ ေရွးပေဒသရာဇ္ေခတ္ေနာက္ခံ ထုိးဇာတ္ေတြျဖစ္တဲ့ ခ်င္းဖေဝး နန္းေရႊက်င္ ေစာမြန္လွလုိ ဇာတ္သီခ်င္း ဓာတ္ျပားေတြကလည္း ျမန္မာနဲ႔ ေတာင္ေပၚေျမျပန္႔မွာ လူႀကိဳက္မ်ား ေက်ာ္ၾကားခဲ့တာပါ။ အဲဒိေခတ္ေပၚယဥ္ေက်းမႈေတြရဲ့ ၾသဇာက စစ္ပီး အႏွစ္ ၂၀ ၃၀ ေက်ာ္ထိ ျမန္မာလူထုရဲ့ စိတ္ယဥ္ေက်းမႈထဲမွာ ထုိးေဖာက္တင္က်န္ဆဲျဖစ္သလုိ တုိင္းရင္းသားေတြဘက္ကလည္း သူတုိ႔ကုိ ေတာသူေတာင္သားလူရုိးလူအေတြအျဖစ္ သရုပ္ေဖာ္တာကုိ ေအာင့္သက္သက္နဲ႔ လက္ခံေနရပါတယ္။ လမ္းစဥ္ပါတီေခတ္မွာ ေဟာင္းႏြမ္းေခတ္မမီေတာ့တဲ့ ဒီပေဒသရာဇ္ေတြးေတြကုိ တုိက္ဖ်က္ရမယ္ဆုိပီး ဝါဒျဖန္႔စာေပေတြနဲ႔တုိက္ဖ်က္ခဲ့ေပမယ့္လည္း ျခားနားမႈေတြကုိ ဆြဲမေစ့ႏုိင္ခဲ့ပါဘူး။ အေၾကာင္းကေတာ့


Radio Free Asia ေသာတရွင္မ်ားခင္ဗ်ာ အရင္တပတ္က ပတ္ဝန္းက်င္အေရွ႕ေတာင္အာရွမွာ အမ်ိဳးသားႏုိင္ငံသစ္ေတြ စစ္ပီးေခတ္လြတ္လပ္ေရးရခ်ိန္မွာ အလွ်ိဳအလွ်ိဳေပၚလာတာကုိ ေျပာခဲ့ပါတယ္။ ဖိလစ္ပုိင္ဆုိရင္ ရုိးရာေက်းလက္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအဆင့္ကေန စပိန္ယဥ္ေက်းမႈနဲ႔ အေမရိကန္ပုံစံ သမၼတႏုိင္ငံျဖစ္လာခဲ့ပီး ခုခ်ိန္ထိ အေမရိကန္နဲ႔ ဆက္ဆံေရးနီးကပ္ဆဲျဖစ္ပါတယ္။ တရုတ္ျပည္ႀကီးကေကာ မန္ခ်ဴးအုပ္ခ်ဳပ္ေရးပ်က္တဲ့ခ်ိန္မွာ တျပည္လုံးမွာ အစိတ္စိတ္ကြဲေနတဲ့ စစ္မင္းေတြ ဘုရင္ခံေတြက ယူႏုိက္တက္စတိတ္စ္ေအာ့ဖ္ခ်ိဳင္းနား တရုတ္ျပည္ေထာင္စု ေထာင္ပီး လြတ္လြတ္လပ္လပ္ ဖက္ဒရယ္ပုံစံအုပ္ခ်ဳပ္ဖုိ႔ ႀကံခဲ့ေသးတယ္လုိ႔ တရုတ္သမုိင္းဆရာတေယာက္ ေျပာသြားတာကုိ ၾကားလုိက္ပါေသးတယ္။ ေနာက္ပုိင္း ခ်န္ေကရွိတ္ ဂ်ာမန္ ရပ္ရွားစတဲ့ ႏုိင္ငံႀကီးေတြအကူအညီနဲ႔ တုိက္ခုိက္သိမ္းသြင္းပီး သမၼတအာဏာရွင္စနစ္ကုိ ထူေထာင္ခဲ့တာပါ။ အိႏၵိယကေရာ မဂုိအုပ္ခ်ဳပ္ေရးေနာက္ပုိင္းမွာ ၿဗိတိသွ်ပုိင္ အိႏၵိယအင္ပါယာထဲက ေစာ္ဘြားနယ္ေတြ တုိက္ရုိက္အုပ္ခ်ဳပ္ရာနယ္ေတြ ေနာက္ အဂၤလိပ္သိမ္းယူထားတဲ့ အာသံ မဏိပူရလုိနယ္ေတြပါ ထပ္ေပါင္းပီး ေပၚထြန္းလာတဲ့ ႏုိင္ငံႀကီးပါ။ စစ္ပီးမွာေတာ့ […]


ပုံ http://historicalleys.blogspot.com/ Radio Free Asia ေသာတရွင္မ်ားခင္ဗ်ား ပေဒသရာဇ္ေခတ္ေတြမွာ လူလုံးလူရင္းက စစ္တုိက္ လယ္စုိက္ဖုိ႔ကိစၥမွာ အေရးႀကီးတဲ့အတြက္ နယ္ခ်ဲ႕ပီး အင္အားနည္းတဲ့ေဒသေတြဆီက လူသူစုေဆာင္းရတဲ့အေၾကာင္း အရင္ပတ္က တင္ဆက္ခဲ့ပါတယ္။ ဒီတပတ္မွာေတာ့ အဲဒိလူအင္အားကုိ ကြ်န္ေစ်းကြက္အျဖစ္ အသုံးခ်စီးပြားရွာတဲ့အေၾကာင္း ဆက္ေျပာပါ့မယ္။


My Burma 2

24Nov11

ေသာတရွင္မ်ားခင္ဗ်ား အရင္ပတ္က စခဲ့တဲ့ တုိင္းရင္းသားနဲ႔ ႏုိင္ငံအေရးကိစၥကုိ ဆက္ေျပာပါ့မယ္။ ျမန္မာမင္းႏုိင္ငံက လက္ရွိျမန္မာျပည္ေထာင္စုရဲ့အျမဳေတဆုိေတာ့ အဲဒိဘုရင္ႏုိင္ငံကေရာ အခုေခတ္ ႏုိင္ငံစံႏႈန္းေတြနဲ႔ၾကည့္ရင္ ဘာကြာျခားပါလဲ။ တည္ၿငိမ္တဲ့ နယ္နိမိတ္နဲ႔ ျပည္သူ အခြန္ေကာက္ခံပုံ စာသင္ေက်ာင္းသင္ရုိး စတဲ့ တေျပးညီအုပ္ခ်ဳပ္ေရးစနစ္ေတြ ရွိပီလားဆုိရင္ မရွိေသးဘူးေျပာရပါမယ္။ ဒုတိယေနာက္ဆုံးဘုရင္ မင္းတုန္းမင္းေခတ္ကစတဲ့ အခြန္ေကာက္ခံပုံစနစ္သစ္က အရင္ ၿမိဳ႕စားရြာစားစနစ္ကုိပ်က္ျပားေစပီး အေျခမခုိင္ေသးတာမုိ႔ အခြန္လစ္ဟင္းမႈေတြရွိခဲ့တဲ့အတြက္ မေအာင္ျမင္ဘူးလုိ႔ ေျပာရပါမယ္။ တနည္း ျမန္မာမင္းႏုိင္ငံသားေတြဟာ အစုိးရနဲ႔ အၿမဲတုိက္ရုိက္ထိေတြ႔လုိတဲ့ဆႏၵမရွိဘူး၊ ၿမိဳ႕ရြာအႀကီးအကဲထက္ပုိပီး သူတုိ႔စိတ္ထဲမွာ ျမင္မထားႏုိင္ေသးဘူးလုိ႔ ဆုိပရေစ။


My Burma 1

18Nov11

လြတ္လပ္တဲ့အာရွအသံ ေသာတရွင္မ်ားခင္ဗ်ား ဒီတပတ္ကစပီး ရာဇဝင္သမုိင္းေၾကာင္းနဲ႔စပ္လ်ဥ္းပီး စိတ္ဝင္စားစရာ ေခတ္နဲ႔ေလ်ာ္ညီတာေတြကုိ ထုတ္ႏုတ္တင္ဆက္သြားမွာပါ။ ပထမဆုံးအေနနဲ႔ ႏုိင္ငံ ႏုိင္ငံသား တုိင္းရင္းသားဆုိတဲ့ သတ္မွတ္ခ်က္ေတြ ေခတ္စနစ္အလုိက္ ဘယ္လုိေျပာင္းလာတယ္ဆုိတာကုိ ေျပာပါမယ္။ က်ေနာ္တုိ႔ ခုေခတ္လက္ခံေနၾကတဲ့ ျမန္မာႏုိင္ငံဆိုတ့ဲ အာဏာပုိင္ႏုိင္ငံအဖြဲ႔အစည္းသေဘာတရားဟာ အရင္ အႏွစ္ ၁၅၀ ေက်ာ္ ေအာက္ျမန္မာႏုိင္ငံ အဂၤလိပ္က်ခ်ိန္ေလာက္မွ အေျခက်ေပၚထြက္လာတာပါ။ အခုက်ေနာ္တုိ႔ သိမွတ္လက္ခံထားၾကတဲ့ ႏုိင္ငံနယ္နိမိတ္ဆုိတာေတြကလည္း ပီးခဲ့တဲ့ အႏွစ္တရာေလာက္ကမွ သတ္မွတ္ေရးဆြဲႏုိင္ခဲ့တာပါ။ တရုတ္-ျမန္မာ နယ္နိမိတ္စာခ်ဳပ္ခ်ဳပ္တာက ၁၉၆၁ ကမွပါ။ အႏွစ္ တရာေက်ာ္ ကုိလုိနီကာလတေလွ်ာက္လုံးမွာလည္း လူဝင္လူထြက္အေျပာင္းအေရႊ႕ေတြက ကုိလုိနီစီးပြားေရးယႏၱရားေပၚတည္ပီး အေျပာင္းအလဲႀကီးခဲ့ပါတယ္။ ဒီေတာ့ ႏုိင္ငံ ႏုိင္ငံသားဆုိတာေတြတာနဲ႔ ပတ္သက္ပီး က်ေနာ္တုိ႔ေခါင္းထဲစြဲၿမဲခံယူထားတာေတြက ဘယ္မွာ ျမစ္ဖ်ားခံပါသလဲ။


လြတ္လပ္တဲ့အာရွအသံ ေသာတရွင္မ်ားခင္ဗ်ား ျမန္မာရာဇဝင္စာအုပ္ေတြရဲ့ စာဖတ္ပရိသတ္လူထုအေပၚ ၾသဇာႀကီးပုံနဲ႔ပတ္သက္လုိ႔ တင္ဆက္လာရာမွာ အခုတပတ္မွာေတာ့ ျမန္မာသမုိင္းေကာ္မရွင္ထုတ္ စာအုပ္ေတြအေၾကာင္း တင္ဆက္လုိပါတယ္။ ၁၉၆၀ ၇၀ ၈၀ ေက်ာ္ေတြကေန အခုခ်ိန္ထိ သမုိင္းေကာ္မရွင္က စာအုပ္စာတမ္းအခ်ိဳ႕ ရုိက္ႏွိပ္ထုတ္ေဝခဲ့ပါတယ္။ ထုတ္ေဝခဲ့ရာမွာ လူဖတ္မ်ား စိတ္ဝင္စားခံရတဲ့စာအုပ္ေတြရွိသလုိ သုေတသီနဲ႔ တကၠသုိလ္လက္သုံးပဲျဖစ္ခဲ့တာေတြလည္းရွိပါတယ္။ ဒီထဲက ထင္ရွားတဲ့တခ်ိဳ႕ကုိ ေကာက္ႏုတ္ျပရရင္ ေဒၚၾကန္ရဲ့ ျမန္မာႏုိင္ငံအေျခအေန (၁၈၈၅)၊ ပေဒသရာဇ္ျမန္မာႏုိင္ငံဇာတ္သိမ္း၊ ေနာက္ အဖြဲ႔နဲ႔ေရးတဲ့ တုိင္းရင္းသားလူမ်ိဳးမ်ားအေရးႏွင့္ ၁၉၄၇ အေျခခံဥပေဒ၊ ၁၉၅၈-၁၉၆၂ ျမန္မာ့ႏုိင္ငံေရး၊ ျမန္မာ့ႏုိင္ငံေရးစနစ္ေျပာင္းကာလ (၁၉၆၂-၁၉၇၄) ၊ ျမဟန္ရဲ့ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း၏စာေပလက္ရာ၊ ကုိလုိနီေခတ္ျမန္မာ့သမုိင္းအဘိဓာန္၊ ေက်ာ္ၿငိမ္းရဲ့ ရဲေဘာ္သုံးက်ိပ္စတာေတြပါ။ ၁၉၇၀ေက်ာ္ ႏွစ္လယ္ပုိင္းေတြကထြက္တဲ့ ေဒါက္တာရီရီရဲ့ ျမန္မာႏုိင္ငံအေျခအေန (၁၇၁၄-၁၇၅၂)ဟာ ေညာင္ရမ္းေခတ္ကုန္ ျမန္မာႏုိင္ငံသမုိင္း အင္းဝ-ဟံသာဝတီဆက္ဆံေရးကုိ အေသးစိတ္ေလ့လာျပဳစုတဲ့က်မ္းပါ။


လြတ္လပ္တဲ့အာရွအသံ အရင္ပတ္က တင္ဆက္ခဲ့တဲ့ ပေဒသရာဇ္ႏြယ္ဝင္ေတြေရးတဲ့ မွတ္တမ္းေတြအေၾကာင္း ဆက္ရရင္ ရွမ္းပေဒသရာဇ္ေတြအေၾကာင္း ၿဗိတိသွ်စာေရးဆရာတဦးေရးခဲ့တဲ့ နာမည္ေက်ာ္စာအုပ္တအုပ္ကုိ သတိရမိပါတယ္။ သူကေတာ့ ယုိးဒယားဝႈိက္၊ စႏၵမာလာ၊ မိဘုရားေစာ၊ ရခုိင္ဘုရားႀကီးစတဲ့ ဝတၳဳမွတ္တမ္းေတြ ေရးသြားတဲ့ ေမာရစ္ေကာလစ္ပါ။ ေရႊဥေဒါင္း၊ လူထုေဒၚအမာ၊ အမ်ိဳးသားဦးလွဒင္စသူေတြ ဘာသာျပန္မွီျငမ္းေရးသားခဲ့လုိ႔ သူ႔လက္ရာေတြကုိ ျမန္မာစာဖတ္ပရိသတ္က ဒုတိယကမၻာစစ္မျဖစ္ခင္ထဲက သိၾကပါတယ္။ စႏၵမာလာဝတၳဳမွာ ၿမိတ္ေရာက္ ကေနာင္မင္းသားအဆက္အႏြယ္ေတြအေၾကာင္း အရိပ္အေငြ႔ယူေရးထားပီး မိဘုရားေစာမွာေတာ့ ဘုရင့္အတုိင္ပင္ခံ တရုတ္အမတ္ႀကီးနဲ႔ မိဘုရားႀကိဳက္ေနသေယာင္ ထုိးဇာတ္ေတြပါေနပါတယ္။ သူကုိယ္တုိင္ ရွမ္းျပည္တက္ေလ့လာပီးေရးတဲ့ ေနဝင္ဘုရင္မ်ားစာအုပ္ကေတာ့ ျမန္မာျပည္ ခရီးသြားမွတ္တမ္းနဲ႔ ေဒသေလ့လာေရးစာအုပ္ေကာင္းတအုပ္အျဖစ္ ထင္ရွားက်န္ရစ္ပါတယ္။ ျမန္မာလုိ ကြယ္လြန္သူ ဆရာေက်ာ္ေအာင္ ဘာသာျပန္ခဲ့ပီး ဘာသာျပန္အမ်ိဳးသားစာေပဆု ရခဲ့ပါတယ္။ ကမၻာစစ္ႀကီးျဖစ္ခါနီး တရုတ္-ဗမာလမ္းမႀကီးေဖာက္ေနခ်ိန္ ၿဗိတိသွ်အင္ပါယာရဲ့ ေခ်ာင္ထဲမွာ အိပ္ေမာက်ေနတဲ့ ရွမ္းျပည္ဟာ စစ္ရိပ္စစ္ေငြ႔ေတြေၾကာင့္ […]


လြတ္လပ္တဲ့အာရွအသံ ေသာတရွင္မ်ားခင္ဗ်ား၊ ျမန္မာ ရွမ္းပေဒသရာဇ္အႏြယ္ေတြရဲ့ မွတ္တမ္းသမုိင္းေတြကုိ ဆက္တင္ျပပါအုံးမယ္။ ဒါေတြက ျပည္ပမွာ အဂၤလိပ္လုိေရးသားျဖန္႔ခ်ိတာေတြပါ။ ေလဆိပ္စာအုပ္ဆုိင္ေတြမွာ အေရာင္းသြက္စာရင္းထဲပါတဲ့ ခရီးသည္ဖတ္စာအုပ္မ်ိဳးေတြပါပဲ။ ဒီဘက္ေခတ္မွာ ပထမဆုံး စပီးထင္ရွားလာတာက ၁၉၆၂ အာဏာသိမ္းခ်ိန္မွာ ေပ်ာက္ဆုံးသြားတဲ့ သီေပါေစာ္ဘြားရဲ့ က်န္ရစ္သူ ၾသစႀတီးယားသူ မဟာေဒဝီေရးတဲ့ My Life as a Shan Princess ပါပဲ။ အရင္က ျမန္မာနဲ႔ပတ္သက္ပီး ေလ့လာစရာ အမ်ားပရိသတ္ဖတ္ဖုိ႔ ေရႊရုိးေခၚ ဆာေဂ်ာ့စေကာ့ရဲ့ ျမန္မာ (The Burman) ၊ ေဒါက္တာထင္ေအာင္ရဲ့ ျမန္မာ့ရုိးရာပုံျပင္မ်ား၊ သူ႔အကုိ ေမာင္ျမင့္သိန္းရဲ့ ျမန္မာ့ရုိးရာသီခ်င္းမ်ား စတာေတြအျပင္ ဘာတီးလစ္တနာ အင္ဒရူးမာရွယ္စတဲ့ အေနာက္တုိင္းသားသတင္းစာဆရာေတြရဲ့ ေတာင္တန္းေဒသ တုိင္းရင္းသားလက္နက္ကုိင္ေတြအေၾကာင္း မွတ္တမ္း ခရီးသြားစာအုပ္ေတြပဲ ေတြ႔ရတတ္ပါတယ္။ ဝင္ဒီေလာရုံရဲ့ ဧရာဝတီတန္ဂုိ […]


လြတ္လပ္တဲ့အာရွအသံ ေသာတရွင္မ်ားခင္ဗ်ား၊ နဝတေခတ္မွာ အမ်ိဳးသားေရးစိတ္ကုိ လႈံ႔ေဆာ္မီးထုိးတဲ့ သမုိင္းစာအုပ္ေတြအေၾကာင္း အရင္ပတ္က ေျပာခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီစာမ်ိဳးကုိ ေရးသားတဲ့ထဲမွာ စစ္အစုိးရဝန္ထမ္း အစုိးရနဲ႔မကင္းတဲ့ ပညာရွင္ စာသမားေတြသာမက အတုိက္အခံႏုိင္ငံေရးသမားေတြပါ ပါလာပါတယ္။ အထင္ရွားဆုံးတေယာက္ကေတာ့ ေနာက္ဆုံးျမန္မာဘုရင္ သီေပါမင္းရဲ့ေျမးေတာ္ ေတာ္ဘုရားကေလးပါပဲ။ ေတာ္ဘုရားကေလးဟာ နဝတေခတ္ထိ ႏုိင္ငံေရးလႈပ္ရွားမႈေတြေၾကာင့္ အေရးယူေထာင္ခ်ခံရေလ့ရွိတဲ့ လက္ဝဲႏုိင္ငံေရးသမားတေယာက္ပါ။ ဒါေပမဲ့ သူ႔မ်ိဳးရုိးေနာက္ခံအရ ဘုိးေတာ္ကုိနန္းခ် တုိင္းျပည္သိမ္းသြားတဲ့ အဂၤလိပ္နယ္ခ်ဲ႕က်ဴးေက်ာ္မႈကုိ အင္မတန္ဆန္႔က်င္စိတ္မ်ားပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ သူေရးတဲ့ သမုိင္းအေတြအႀကံဳေဆာင္းပါးေတြဟာ နယ္ခ်ဲ႕လက္သစ္ဆန္႔က်င္ေရးဆုိပီး ျမန္မာအတုိက္အခံလႈပ္ရွားမႈကုိ ေထာက္ခံေနတဲ့ အေနာက္အုပ္စုႏုိင္ငံေတြကုိ တန္ျပန္ဝါဒျဖန္႔ထုိးစစ္ဆင္ေနတဲ့ စစ္အစုိးရအာေဘာ္သတင္းစာေဆာင္းပါးေတြနဲ႔ ေလယူေလသိမ္းဆင္ေနတတ္ပါတယ္။


လြတ္လပ္တဲ့အာရွအသံ အရင္အပတ္က စစ္ဗုိလ္ခ်ဳပ္ႀကီးမ်ားရဲ့ ကုိယ္ေရးမွတ္တမ္းေတြကေျပာတဲ့ စစ္ဝါဒအေၾကာင္း ေျပာခဲ့ပါပီ။ ဒီတပတ္ဆက္ေျပာမွာက အဲဒိဝါဒကုိ အမွီသဟဲျပဳဖုိ႔ မီးထုိးေပးရတဲ့ အမ်ိဳးသားေရးဝါဒသမုိင္းေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ တနည္းဆုိရရင္ ျမန္မာျပည္မွာ ၁၃၀၀ ျပည့္အေရးေတာ္ပုံေခတ္ကေန အႏွစ္ ၅၀ နီးပါး လႊမ္းမုိးခဲ့တဲ့ လက္ဝဲဆုိရွယ္လစ္လမ္းေၾကာင္းကေန လက္ယာယိမ္းအမ်ဳိးသားေရးေသြးထုိး ႏုိင္ငံေရးလမ္းေၾကာင္းဘက္ လူထုတိမ္းညြတ္မႈေျပာင္းလာေအာင္ အာဏာသိမ္းစစ္အစုိးရ ႀကိဳးစားမႈပါပဲ။ ၈၈ အလြန္ ျမန္မာစာေပေရစီးကုိ ျပန္ၾကည့္ေတာ့ ဒီသမုိင္းလမ္းေၾကာင္းသစ္ေဖာက္တဲ့ထဲမွာ အစုိးရအလုိေတာ္ရိပညာရွင္စာေရးဆရာဆုိသူေတြသာမက အစုိးရအတုိက္အခံဆုိသူမ်ားပါ မသိစိတ္နဲ႔ ပူးေပါင္းမိခဲ့ၾကတာကုိလည္း သတိထားမိပါတယ္။ အမ်ိဳးသားေရး ဘာသာေရးစိတ္ဓာတ္ မ်ိဳးခ်စ္ဝါဒဆုိတာ ဝါဒျဖန္႔ရအလြယ္ဆုံး လူထုသည္းေျခႀကိဳက္ေတြျဖစ္လုိ႔ပါပဲ။